چرم یکی از اصیل‌ترین و ارزشمندترین متریال‌های طبیعی در صنعت پوشاک و لوازم جانبی است. دوام بالا، حس طبیعی و ظاهری لوکس، این ماده را به انتخابی محبوب برای کیف، کفش، کمربند، مبلمان و سایر محصولات تبدیل کرده است. با این حال، اگر چرم به‌درستی نگهداری نشود، ممکن است دچار آسیب‌هایی مانند پوست پوست شدن چرم شود؛ مشکلی که هم ظاهر چرم را خراب می‌کند و هم از عمر مفید آن می‌کاهد.
در این مقاله از چرم شوکا به‌طور کامل بررسی می‌کنیم که چرا چرم دچار پوسته شدن می‌شود، چه عواملی باعث بروز آن هستند، چگونه می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد و در صورت بروز، چه راه‌هایی برای ترمیم وجود دارد.
چرم چگونه ساخته می‌شود و چرا آسیب‌پذیر است؟
چرم از پوست حیوانات مختلف مانند گاو، بز، گوسفند یا گاومیش به‌دست می‌آید و طی فرایندی به نام دباغی، به ماده‌ای مقاوم و قابل استفاده در صنایع مختلف تبدیل می‌شود. اما برخلاف تصور بسیاری از افراد، چرم ماده‌ای زنده است؛ یعنی همان‌طور که پوست انسان نیاز به رطوبت، مراقبت و تغذیه دارد، چرم نیز برای حفظ کیفیت و دوام خود نیاز به رسیدگی منظم دارد.
اگر این مراقبت به‌درستی انجام نشود، چرم به‌مرور خشک، شکننده و مستعد ترک و پوسته شدن چرم می‌شود.
بیشتر بخوانید: چرم گاوی چیست؟ | مزایای استفاده از چرم گاوی
علت پوست پوست شدن چرم چیست؟
خشکی بیش از حد
خشک شدن چرم به دلیل از دست دادن روغن‌ها و رطوبت طبیعی آن، یکی از شایع‌ترین دلایل پوسته شدن است. در محیط‌های گرم و خشک، یا در مواجهه با نور مستقیم خورشید، رطوبت چرم تبخیر می‌شود و بافت آن سفت و شکننده خواهد شد. نتیجه این فرآیند، ترک‌خوردگی و جدا شدن لایه‌های سطحی چرم است.
قرارگیری در معرض نور خورشید یا گرما
پرتوهای فرابنفش (UV) موجود در نور خورشید، ساختار چرم را تجزیه کرده و باعث کاهش انعطاف‌پذیری آن می‌شوند. همین‌طور قرار گرفتن در نزدیکی منابع حرارتی مثل بخاری یا شوفاژ، باعث تبخیر چربی طبیعی چرم شده و زمینه‌ی خشک شدن و آسیب‌پذیری آن را فراهم می‌کند.
استفاده از مواد شوینده نامناسب
تمیز کردن چرم با مواد شوینده‌ی خانگی، صابون‌های قوی، الکل یا اسپری‌های خوشبوکننده، باعث از بین رفتن چربی محافظ سطح چرم می‌شود. بدون این لایه محافظ، چرم خیلی سریع خشک شده و شروع به ترک خوردن و پوسته شدن می‌کند.
عدم استفاده از نرم‌کننده
یکی از راه‌های اصلی حفظ رطوبت چرم، استفاده منظم از نرم‌کننده‌ها و روغن‌های مخصوص است. اگر چرم را به‌صورت دوره‌ای با این محصولات تغذیه نکنید، به‌مرور زمان دچار خشکی و پوسته شدن خواهد شد.
رطوبت بیش از حد و محیط‌های نمناک
هرچند خشک شدن چرم خطرناک است، اما رطوبت بیش از حد نیز می‌تواند باعث رشد کپک و قارچ روی سطح چرم شود. این عوامل بیولوژیکی به‌مرور ساختار چرم را تخریب کرده و باعث پوسته شدن آن می‌شوند.
سایش مداوم
محصولاتی مثل کیف دستی، کفش یا کمربند که روزانه استفاده می‌شوند، در معرض سایش‌های متعدد قرار دارند. این سایش‌ها در درازمدت باعث از بین رفتن لایه‌ی سطحی چرم، بروز ترک‌های ریز و در نهایت، پوسته پوسته شدن می‌شوند.
علت ترک خوردن چرم چیست؟
ترک خوردن چرم مرحله‌ای پیش از پوسته شدن است. ترک‌ها معمولاً در اثر خشکی، سایش یا فشار زیاد به‌وجود می‌آیند. عواملی مانند استفاده‌ی بیش از حد، تغییرات دمایی، یا عدم استفاده از محافظ و نرم‌کننده باعث ضعیف شدن ساختار چرم و بروز ترک می‌شوند. اگر این ترک‌ها نادیده گرفته شوند، به‌مرور عمیق‌تر شده و چرم شروع به پوسته شدن خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: پیشگیری از ترک خوردن کیف چرم | چطور از ترک خوردن کیف چرم پیشگیری کنیم؟
راه‌های جلوگیری از پوسته شدن چرم
جلوگیری از پوسته شدن چرم ساده‌تر از چیزی است که فکر می‌کنید. کافی‌ست چند نکته مهم را رعایت کنید:
نگهداری در شرایط مناسب
چرم باید در مکانی خشک، معتدل و به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود. از قرار دادن محصولات چرمی در نزدیکی منابع گرمایی یا محیط‌های نمناک اجتناب کنید.
استفاده از نرم‌کننده‌های مخصوص
هر دو تا سه ماه یک‌بار، چرم را با روغن یا کرم‌های مخصوص نرم‌کننده تغذیه کنید. این کار باعث حفظ انعطاف، نرمی و رطوبت چرم می‌شود.
استفاده متعادل از محصول
محصولاتی که روزانه استفاده می‌شوند، مثل کیف و کفش، را گاهی کنار بگذارید تا استراحت کنند. همچنین سعی کنید در شرایط جوی نامناسب (مثلاً بارندگی یا رطوبت بالا) از آن‌ها استفاده نکنید.
تمیزکاری اصولی
برای تمیز کردن چرم از دستمال نرم و مرطوب و در صورت نیاز، از پاک‌کننده‌های مخصوص چرم استفاده کنید. از الکل، صابون قوی، و سایر مواد شیمیایی بپرهیزید.
محافظت با کاور مناسب
وقتی محصول چرمی در حال استفاده نیست، آن را در کاور پارچه‌ای نخی یا پنبه‌ای نگهداری کنید. این کار از چرم در برابر گردوغبار و تغییرات محیطی محافظت می‌کند
بیشتر بخوانید: بهترین راه‌های نگهداری از چرم طبیعی | چطور از کیف چرم خود نگهداری کنیم؟
روش‌های ترمیم چرم پوسته شده
اگر چرم شما دچار پوسته شدن شده است، هنوز راه‌هایی برای نجات آن وجود دارد. در ادامه چند روش مؤثر معرفی می‌کنیم:
استفاده از روغن یا نرم‌کننده چرم
اگر پوسته شدن سطحی باشد، استفاده از روغن مخصوص چرم (مانند روغن مینرال یا کرم‌های تغذیه‌کننده) می‌تواند به بهبود ظاهر آن کمک کند. این روش فقط برای آسیب‌های جزئی مؤثر است.
استفاده از رنگ و واکس مخصوص
در مواردی که بخشی از رنگ یا سطح چرم از بین رفته، استفاده از رنگ چرم می‌تواند ظاهر آن را تا حد زیادی بازسازی کند. پس از رنگ‌آمیزی، واکس مخصوص برای محافظت بیشتر استفاده می‌شود.
استفاده از کیت‌های تعمیر چرم
کیت‌های ترمیم شامل چسب، رنگ، بتونه و ابزار مخصوص هستند که برای بازسازی ترک‌ها و لایه‌برداری‌های جزئی چرم طراحی شده‌اند. این روش برای کیف، کفش و حتی مبلمان چرمی کاربرد دارد.
مراجعه به متخصص ترمیم چرم
اگر آسیب‌دیدگی زیاد است یا محصول چرمی شما ارزش بالایی دارد، توصیه می‌شود آن را به یک کارشناس یا چرم‌دوز حرفه‌ای بسپارید. ترمیم تخصصی می‌تواند ظاهر اولیه‌ی چرم را تا حد زیادی بازیابی کند.
افزایش عمر محصولات چرمی
برای اینکه محصول چرمی شما سال‌ها سالم و زیبا بماند، نکات زیر را رعایت کنید:
- از خیس شدن چرم جلوگیری کنید.
- پس از تماس با آب، چرم را با پارچه خشک پاک کنید و در دمای محیط خشک کنید (نه با سشوار یا حرارت).
- همیشه قبل از استفاده از هر محصول جدید روی چرم، روی یک ناحیه‌ی کوچک تست کنید.
- چرم را از اشیای تیز و برنده دور نگه دارید.
- از مواد ضدآب مخصوص چرم برای محافظت در برابر باران و رطوبت استفاده کنید.
بهترین آموزش‌های چرمی در بلاگ چرم شوکا
پوست پوست شدن چرم نتیجه‌ی بی‌توجهی به نیازهای این متریال طبیعی است. خشک شدن، ترک خوردن، تماس با مواد شیمیایی و قرارگیری در شرایط نامناسب، از مهم‌ترین دلایل این مشکل هستند. با مراقبت صحیح، استفاده از محصولات محافظ و نگهداری اصولی، می‌توان از این آسیب جلوگیری کرد.
اگر چرم شما دچار پوسته شدن شده، نگران نباشید؛ با روش‌های معرفی‌شده در این مقاله از چرم شوکا می‌توانید آن را ترمیم کرده و عمر مفید آن را افزایش دهید.
